ความหมายของคำว่า เติบโต คืออะไร?

บางคนมีความสงสัยที่บอกว่า อธิษฐาน "ขอให้ได้มีคู่ที่เหมาะสมกัน เจริญเติบโตทางจิตวิญญาณร่วมกันไปพร้อมๆกัน" คำว่า "เจริญเติบโต"คืออย่างไร อย่างไรเรียกว่าเติบโต

ถ้าจะเล็งกันที่เป้าหมาย การมีชิวิตอยู่ของเรา ที่อยากได้ อยากมี อยากเก่ง อยากดี ต่างๆ เราทำเพื่อเป้าหมายให้ชีวิตมีความสุขขึ้นใช่ไหมคะ?
แต่ในความเป็นจริง สิ่งเหล่านั้นจะนำสุขมาให้จริงหรือเปล่า ยังเป็นเรื่องที่ต้องเรียนรู้ เพื่อให้เกิดความเข้าใจว่า ความสุขที่แท้จริงคืออะไร?

ดังนั้นการเจริญเติบโตทางจิตใจก็คือ การพัฒนาจิตใจข้างในอย่างไร เพื่อก้าวไปสู่ความสุขที่แท้จริง การพ้นทุกข์มากขึ้นเรื่อยๆ
เท่าที่ญพอจะนึกออก ก็คือ จิตใจเข้มแข็งขึ้น พึ่งพาตนเองได้มากขึ้น สงบขึ้น งดงามขึ้น สูงขึ้น มีปัญญามากขึ้น มันคือการมีสุขเป็นเบื้องปลาย ไม่ใช่ทำสิ่งต่างๆเพื่อมีสุขในเบื้องต้นแล้วมีทุกข์ในเบื้องปลาย เช่น ถ้าตั้งเป้าเข้าใจไปว่าการอยู่ร่วมกันคือความสุข แต่จากกันแล้วก็ต้องทุกข์

เคยเอาข้อความของคุณดังตฤณมาลงว่า “คู่แท้ต้องเป็นคู่ที่พร้อมจะทำอะไรดีๆร่วมกันกับเรา”
การสามารถทำบุญทำทาน รักษาศีล ภาวนา ร่วมกันได้ ก็เป็นตัววัดที่เอาไว้ดูได้ แต่ถ้าเข้าใจสิ่งที่พุทธศาสนาสอน เราต้องเข้าใจในรายละเอียดมากขึ้นว่า จุดมุ่งหมายของการทำทาน รักษาศีล และภาวนาคืออะไร

การทำทานนั้น สำหรับประโยชน์ตน คือเราทำเพื่อความสละความยึดมั่นถือมั่น สละอัตตา สละกิเลสความโลภ ความหลง ความโกรธ(อภัยทาน) ประโยชน์แก่ผู้อื่นคือ เราสละส่วนของเราเพื่อให้ผู้รับมีความสุข

ส่วนของศีล ศีลนั้นคือความปกติ คือการไม่ทำตามความอยาก ละเมิดสิ่งที่ไม่ใช่ของๆตน สิ่งที่เกินกว่าเหตุที่เราสร้างไว้ คือไม่ได้สร้างเหตุที่ดีมาก็ไม่ได้ อยากได้ก็ต้องสร้างกรรมดีสร้างเหตุที่ดี ไม่ใช่ไปเอาของผู้อื่น ไปเบียดจากผู้อื่น ทำให้เกิดเวร เกิดทุกข์แก่ผู้อื่น และย้อนกลับมาเป็นกรรมส่งผลให้ตัวเองต้องรับทุกข์

ในเรื่องการภาวนาก็เพื่ออบรมใจให้เห็นตามความจริง ว่าสิ่งต่างๆล้วนเป็นไตรลักษณ์
มีความไม่เที่ยง คงอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้ ยึดเมื่อไหร่ก็ทุกข์เพราะอย่างไรทุกสิ่งก็ต้องแปรเปลี่ยน
ไม่ใช่ของตัวเรา สั่งบังคับให้เป็นอย่างใจไม่ได้ ทุกสิ่งล้วนมาจากเหตุ ถ้าเหตุสร้างไว้ไม่ดีก็ได้รับสิ่งไม่ดี
การมุ่งศึกษาอบรมใจจนเห็นว่าทุกอย่างเป็นไปตามเหตุปัจจัย ถอดถอนตนเองจากความเห็นผิด การเข้าไปยึดหมายมั่นผิดๆ คือการยกระดับใจให้พัฒนาสูงขึ้น

การเจริญเติบโตคือมุ่งไปที่ความเข้าใจถูกต้องในเรื่องเหล่านี้ เพื่อยกระดับจิตใจให้ห่างไกลทุกข์ ดังนั้นคู่ที่จะเจริญเติบโตไปพร้อมๆกัน คือต้องส่งเสริมจิตใจให้ตนเองและคู่ของตนไปสู่ความพ้นทุกข์ยิ่งๆขึ้น

ไหนๆก็อธิบายแล้ว ขออธิบายให้ครบประโยค “คู่ที่เหมาะสมกัน เจริญเติบโตทางจิตวิญญาณร่วมกันไปพร้อมๆกัน” คำว่า "เหมาะสม" คือมี ศรัทธา ศีล จาคะ และปัญญาเสมอกัน เพราะ 4 ข้อนี้เป็นจุดมุ่งหมาย เป็นตัวขับเคลื่อนให้คนทั้งสองเดินไปด้วยกันได้

ศรัทธาหมายถึง ความเชื่อว่าสิ่งใดดีงาม นำชีวิตไปสู่ความสุข ถ้าคนหนึ่งเห็นความร่ำรวยเป็นตัวนำชีวิตไปสู่ความสุข แต่ใจอีกคนมุ่งไปทางธรรม ก็จะนำไปสู่รูปแบบการดำเนินชีวิต ที่ต่างกัน จะทำอะไรร่วมกันได้อย่างไร?
ถ้าสองคนมีศีลต่าง ก็จะเกิดการเบียดเบียนอีกฝ่ายหรือผู้อื่น อันนำไปสู่ความทุกข์ร้อนในการอยู่ร่วมกัน
ถ้าทั้งสองฝ่ายมีจาคะ(ทาน การให้) เสมอกัน คือมีน้ำใจต่อกัน ก็จะเกื้อกูลกันอย่างมีความสุข
และสุดท้ายถ้าทั้งสองมีปัญญาเสมอกัน ปัญญาไม่ได้หมายถึงความรู้เฉพาะเจาะจงด้านใดด้านหนึ่ง แต่คือการรู้จักใช้เหตุผล การเชื่อมโยง คุยกันรู้เรื่อง พูดแล้วตามกันทัน ไม่ทำให้เบื่อ
หากคู่ใดมีทั้งสี่ข้อนี้เสมอกันก็จะเกิดความเคารพกัน ความเหมาะสมทั้งสี่ข้อเป็นเหตุส่งให้เกิดผลดี และเชื่อมโยงต่อเป็นเหตุสานสัมพันธ์ให้เจริญเติบโตยิ่งๆขึ้นได้เพราะมีเป้าหมาย ความชอบ ความสมัครสมาน ความเข้ากันได้ เหมือนๆกัน

ทั้งนี้ทั้งนั้น กล่าวถึงเรื่องกรรม เราจะเจอคู่เช่นนี้ได้ก็ต้องมีเหตุที่เหมาะสม เบื้องต้นที่สุดก็ต้องมีใจรักที่จะพัฒนาตนเอง ปรับปรุงตนเอง เพื่อจะเติบโต ถ้ายังมีนิสัยโทษคนอื่นเวลาทุกข์หรือมีปัญหาแปลว่าเรายังไม่พร้อมจะโต

• < ก่อนหน้า
• ถัดไป >